De Tweede Kamer kwam terug van reces om te debatteren over de rampzalige gevolgen van het te vroeg loslaten van coronamaatregelen en het advies aan jongeren om te gaan ‘Dansen met Jansen’, waardoor de besmettingen in zeer korte tijd enorm zijn opgelopen en sommige versoepelingen weer worden teruggedraaid. Sylvana Simons (BIJ1) diende een motie in waarin zij haar afkeuring uitsprak over het gevoerde coronabeleid – feitelijk het ‘gecontroleerd laten uitrazen’ van het virus en sturen op IC-opname, in plaats van indammen en sturen op besmettingen – dat tot meer dan 30.000 doden heeft geleid (en een onbekend hoog aantal mensen met long-covid). Rutte werd nogal emotioneel van deze feitelijk juiste constatering: “Woorden kunnen kwetsen”, aldus Rutte. “En ik vind echt dat je niet alles kunt zeggen. (..) Beschaving en innerlijke censuur stellen ook grenzen aan wat je zegt.” Rutte ontraadde de motie, geen van de andere partijen steunde de motie.
Rutte geeft iedereen behalve zichzelf schuld van oplopende besmettingen
Tijdens een extra ingelaste persconferentie naar aanleiding van een spoedadvies van het OMT kondigen Rutte en De Jonge toch weer zwaardere coronamaatregelen aan, nadat ze eerder zo’n beetje alle maatregelen hadden losgelaten. Rutte reageerde tijdens de persconferentie geïrriteerd op kritische vragen van de pers.
Volgens het NRC: “Het lag vooral aan ondernemers die niet goed hadden gehandhaafd of aan jongeren die zich niet aan de anderhalvemeterregel hadden gehouden. Op de vraag of het kabinet te snel had versoepeld of zich had vergist, antwoordden beide bewindslieden ontkennend. „Evalueren moet je altijd na afloop doen”, had De Jonge gezegd. De versoepelingen waren „een logische stap om te zetten” geweest, zei Rutte, die een journalist even later bozig onderbrak toen die vroeg of De Jonge niet moest aftreden. Dat was „echt een overdreven vraag”, vond de premier.”
De maandag erop boden Rutte en De Jonge hun excuses aan voor de persconferentie én voor het te snel versoepelen.
‘Radicale’ belofte Rutte van ‘meer openheid’ blijkt loos
Vol trots meldde Rutte in mei in een interview bij Nieuwsuur dat hij radicale ideeën had meegenomen, als antwoord op alle kritiek dat de Haagse bestuurscultuur de afgelopen jaren onder zijn leiding was verworden tot extreme controledrift. Zo kon het niet langer, vond ook hij. Radicaal bleek het allerminst, maar een concrete toezegging werd gedaan. Het kabinet beloofde meer inzicht te geven in de besluitvorming, ook door documenten die worden opgevraagd met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur, eerder vrij te geven.
Nu, na twee maanden, is daar nog niets van gekomen. Integendeel, het lukt het kabinet zelfs niet meer om zich aan de wet te houden bij het vrijgeven van documenten, en moeten de rechter en de Tweede Kamer er aan te pas komen om de staat te dwingen.
Maar gelukkig kon het kabinet nog in hoger beroep. /s